شوخی کن،اما نیش نَزن!!

در هر شكل، متوجه جنبه انتقادي شوخي باشيد. به‌فرض، اگر كارفرمايي رويش را متوجه كارمند ديررسيده‌اش كند و بگويد: خوشحالم كه بالاخره توانستيد به جمع ما ملحق شويد، شنونده بايد شوخي‌هايي از اين دست را كاملاً جدي بگيرد، چون تعابير مختلف اين جمله كاملاً نمايان است، به ويژه اگر با آهنگ خاصي همراه باشد. همين‌طور وقتي كه اشخاص پس از بيان كردن مطلبي در خاتمه مي‌گويند كه «شوخي مي‌كنم»، بايد اين اعتبار را بسيار جدي تلقي كرده، درباره‌اش فكر كرد، زيرا اشخاص با استفاده از اين عبارت مطالب خويش را پوشش داده، خوب جلوه مي‌دهند.
اگر يك شوخي مشخصات زير را داشته باشد، درمي‌يابيم كه شوخي جدي نبوده، استفاده‌كننده قصد انتقاد و حمله را در سر نداشته است:
آيا از شوخي براي جهت‌دهي دوباره به گفت‌و‌گو استفاده مي‌شود؟ آيا هدف شخص اين بوده است كه از پيگيري موضوع خاصي خلاصي يابد؟
آيا شوخي مرتبط با يك مطلب جدي است؟ آيا از شوخي براي پرهيز از رويارويي استفاده مي‌شود؟
آيا شوخي شخص، همراه با نشانه‌هاي عطوفت‌آميز و رقت قلب است و فرد، بدين واسطه همراهي، همدلي و درك خود را نشان مي‌دهد؟
آيا شوخي سرپوشي براي حالاتي چون ترس، سرخوردگي، حسادت و احساس خشم است؟
آيا شوخي مي‌تواند معنا و مفهوم تازه‌اي به جريان بحث و گفت‌و‌گو ببخشد؟
اشخاصي كه از موقعيت زندگي خود راضي هستند و نسبت به موقعيت مادي و اجتماعي خود رضايت‌خاطر دارند، از شوخي به عنوان چاشني و مزه گفت‌و‌گو استفاده مي‌كنند. چنين اشخاصي معمولاً از شوخي اغراض خاصي را دنبال نمي‌كنند. در هر صورت، با ارزيابي كردن دقيق اشكال شوخي مي‌توانيد از اهداف و اغراض ناپيداي اشخاص استفاده كننده از اين زبان و وسيله آگاه شده، بدين وسيله بهتر به شخصيت فرد برسيد.

نويسنده جو. الن ديميتريوس. مارك مازارلا