نقش بازتاب درماني در سلامت انسان
منشأ رفلكسوتراپي
ريشه اصلي اين معرفت، از كشور چين است. در طب چيني بيش از ٩٠٠ نقطه حساس در بدن وجود دارد كه آنها را
Aqu Point مي‌نامند. امروزه با استفاده از دستگاهي به نام Point Finder (يابنده نقاط) مي‌توان نقاط را تعيين فيزيكي نمود. Aqu Pointها مي‌توانند ٥٠ هزار اهم را تحمل كنند و نقاطي كه از حساسيت زيادي برخوردار نيستند Non Aqu Points مي‌توانند تا ٢٠٠ هزار اهم را تحمل كنند.
ابتدايي‌ترين شكل رفلكسوتراپي قرن‌ها پيش در كتاب مرجع طب سنتي چيني (T. C. M) به نام ناي جينگ مدون شده است. اين كتاب ٨٤ جلد بود كه حداقل ٣٠٠٠ سال قبل به دست ٥٠٠ پزشك حاذق چيني نوشته شده است و گنجينه‌اي منحصر به فرد از دانش درمان‌گري چيني محسوب مي‌شود. يكي از ضربه‌هاي بزرگي كه در قرون گذشته به فرهنگ چين وارد شد، آن بود كه آب رودخانه ١٠ جلد از اين گنجينه را با خود برد و اين ضايعه، هنوز هم براي چيني‌ها قابل جبران نيست.
بازتاب‌درماني، در اين منبع به دو صورت با سوزن Acupunture و بدون سوزن Acupressureبا نام سنتي «آما» Amma ذكر شده است. «آم» به معناي فشار و «ما» به معناي مالش و بعدها در ژاپن با عنوان شياتزو رواج پيدا مي‌كند و سپس در سال‌هاي اخير به صورت آكادميك و مدون در غرب، به شكل بازتاب‌شناسي و بازتاب‌درماني مطرح مي‌گردد.
اساس كار شياتزو دستكاري انرژتيك كانال‌هايي لطيف به نام «مري دين» Merydian و محل تلاقي آنها به نام «كولترال» Cultral است. مريدين‌ها يا نصف‌النهارات بسترهايي براي عبور نيروي لطيف‌تر از انرژي به نام «چي» هستند. عدم تعادل در روح، نخست موجب بلوكه شدن نيروي چي در مريدين‌ها شده، سپس به صورت بيماري در جسم متجلي مي‌گردد. شياتزو با آزادسازي بستر چي موجبات انتشار و تعادل اين نيرو و نتيجتاً سلامتي در بدن را فراهم مي‌آورد.
مباني عملي
براي نمونه، يكي از اين صفحه‌كليدهاي مهم را بررسي مي‌كنيم. پاها مطالب زيادي براي گفتن دارند. يك جفت پاي سالم به رنگ صورتي ملايم، بدون بو، با گرماي مطبوع، بدون زخم، ميخچه و پينه است. پوست آن نرم و قابل انعطاف و داراي گودي مناسب بوده، اما در صورت فقدان ويژگي‌هاي ذكر شده، نقصي در پا وجود دارد.
افراد خسته و كساني كه احساس فرسودگي مي‌كنند، رنگ پاهاي‌شان غالباً سفيد است. رنگ پاي افراد پرخاشگر و عصباني، قرمز است.
معتادان، سيگاري‌ها و الكلي‌ها نيز دچار زردي پا هستند. اگر كليد «ريه» در يك فرد سيگاري در نقطه پايش را بررسي كنيد، متوجه خواهيد شد كه رنگ پريده بوده و در صورت فشار دردناك مي‌باشد. نقطه كبدي اشخاص الكلي نيز، زردرنگ و همراه با اسپاسم شديد است.
مبتلايان به آسم، معمولاً پوست سختي در كف پا دارند. يك برآمدگي در ناحيه ريه در كف پا مشخصه آنهاست. وجود پينه، معمولاً دال بر ناراحتي در همان نقطه از بدن است.
بوي بد پا، يا هر نقطه ديگر (مانند بالاي ران‌ها، زير بغل، دهان، گردن و…) نشانه‌اي از بلوكه شدن انرژي چي در آن نقطه است.
انرژي‌هاي راكد و مسدود خود به خود، عواملي براي جذب باكتري‌ها و طبعاً رايحه ناخوشايند هستند. رفلكسوتراپي، نقش مهمي در به جريان انداختن اين انرژي‌هاي راكد، بازگشايي بسترهاي مسدود ايفا مي‌كند.
شست‌وشوي موضع با آب و سركه سيب، نيز مي‌تواند در رفع بوي ناخوشايند كمك مؤثري باشد.
يك ضرب‌المثل چيني مي‌گويد: پايت را گرم نگه‌دار، گردنت را ولرم و سرت را خنك. جريان خون در پا، تابع جاذبه است و در سر ضدجاذبه. بنابراين وجود حرارت در پا، عامل مهمي در مقابل رگ‌هاي گيرنده و فرستنده‌اند. پاي سرد حكايت از طبع سرد صاحبش دارد و برعكس.
وجود ميخچه در پا، گواهي مهمي براي انقطاع رابطه صاحب آن با سياره زمين است. پوشيدن كفش‌هاي پلاستيكي از اصلي‌ترين عوامل اين انقطاع هستند. يك قاعده را به خاطر داشته باشيد؛ ميخچه دليل وجود بار الكتريكي اضافه در پاست. لذا يكي از بديهي‌ترين محسنات كفش‌هاي چرمي و نخي اين است كه سبب تجمع بار الكتريكي اضافي در پا نمي‌شود. شايد يكي از دلايل عصبي بودن كساني كه جوراب پلاستيكي مي‌پوشند، همين باشد.
صافي پا و عدم وجود گودي نامناسب در كف پا، حكايت از وجود مشكلات و انحرافات دوبعدي و سه‌‌بعدي در ستون مهره‌ها دارد. دانش رفلكسوتراپي با استفاده از تكنيك‌هاي مخصوص و ابزار ويژه مي‌تواند اين گودي را به‌تدريج اصلاح نموده و توانايي آناتوميك گيرنده را افزايش دهد.
موارد فوق تنها قسمت بسيار كوچكي از معرفت وسيع و ژرف بازتاب‌درماني است كه صرفاً به جهت نماياندن اهميت پا ذكر شد. بنابراين بي‌جهت نيست كه مي‌گويند پاي شما، قلب دوم شماست.
به‌راستي، بشر از اين‌گونه «قلب‌هاي دوم» بسيار دارد: دست‌ها، گوش‌ها و زبان نمونه‌هاي آن محسوب مي‌شوند. در فرصت‌هاي بعد روش‌هاي اثرگذاري به روي اين اعضا و فوايد آن بيان خواهد شد.